يُوصِيكُمُ اللهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ اْلأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَاتَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمَّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِى بِهَآأَوْدَيْنٍ ءَابَآؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لاَتَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللهِ إِنَّ اللهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا {11}*
Allah Swt ngawasiatkeun ka
aranjeun yén bagian waris barudak aranjeun anu lalaki saperti duaeun bagian
barudak anu awéwé; lamun ahli warisna barudak awéwé wungkul leuwih ti dua maka
bagéan warisna meunang dua pertilu (keur kabéhan) tina harta titinggal (nu jadi
kolotna), jeung lamun budakna ngan saurang awéwé maka bagéan warisna meunang
satengah. Jeung bagéan waris indung-bapa masing-masing meunang sapergenep tina
titinggal (nu jadi anakna) lamun nu maotna boga budak, sarta lamun éta nu maot
téh teu boga budak maka pikeun indung meunang sapertilu sarta lamun nu maotna
boga dulur lalaki bagéan indung meunang sapergenep, saba’da nyumponan wasiat
anu diwasiatkeun ku nu maot atawa nyumponan sagala utang-piutangna. Indung-bapa
aranjeun jeung barudak aranjeun diwincik bagéan warisna ku Allah lantaran
aranjeun teu apal saha anu leuwih deukeut mangpaatna pikeun aranjeun. Éta waris
kawajiban ti Allah langsung, satemenna Allah Maha Uninga tur Maha Wijaksana.
A.Tafsir Mufrodat.
1. Yûshîkumullahu fi
aulâdikum Allah ngawasiatkeun ka aranjeun yén bagian waris barudak aranjeun
anu lalaki, mitslu hadhdhiluntsayaini saperti duaeun bagian waris
barudak anu awéwé; Fa in kunna nisâan faoqotsnataini lamun ahli warisna
barudak awéwé wungkul leuwih ti dua, falahunna tsulutsâ mimma taroka
maka bagéan warisna meunang dua pertilu pikeun kabéhan tina harta titinggal nu
jadi kolotna, wa in kânat waâhidatan jeung lamun budakna ngan saurang
awéwé falaha nishfu maka bagéan warisna meunang satengah.Wa
liabawaihi Jeung bagéan waris indung-bapa, likulli wâhidin minhuma
assudusu masing-masing meunang sapergenep, mimma taroka in kâna lahu
waladun tina harta titinggal nu jadi
anakna lamun nu maotna boga budak, Fa in lam yakun lahu waladun sarta
lamun éta nu maot téh teu boga budak, wa waritsahu abawaahu fa liummihi
atsuluts maka pikeun indung meunang sapertilu sésana pikeun nu jadi bapana
(‘ashobah), fa in kaana ikhwatun fa liummihi assudus sarta lamun nu maotna boga dulur lalaki
jeung teu boga budak maka bagéan indung meunang sapergenep, mimmba’di
washiyyatin yushi biha pembagian waris dilaksanakeun saba’da nyumponan
wasiat anu diwasiatkeun ku nu maot, ao daenin atawa nyumponan sagala
utang-piutangna.
2. Abâukum wa abnâukum
indung-bapa aranjeun jeung barudak aranjeun diwincik bagéan warisna ku Allah, laa
tadruuna ayyuhum aqrobu naf’an lantaran aranjeun teu apal saha anu leuwih
deukeut mangpaatna pikeun aranjeun, lamun aranjeun nu ngabagi warisna tinangtu
bakal kaliru. Fariidlotan minallah Éta aturan waris kawajiban ti Allah
langsung, Innallaha kaana ‘alîman hakîman satemenna Allah
Maha Uninga tur Maha Wijaksana.
3. Istilah-istilah dina
Faroid: Waris mibanda harti peralihan harta hiji jalma ka nu séjén bari taya
campur tangan usaha ti éta jalma saperti budak anyar lahir terus bapana maot, éta
budak jadi ahli waris meunang pakaya ti nu jadi bapana jadi orok-kaya. Wasiat ngandung
harti kanyaah bari nu maparin kanyaah teu butuh kana naon-naon, teu aya pameredih
ti jalma nu diwasiatanna. Bagéan waris aya: nishfu (1/2), rubu’ (1/4), tsumun
(1/8), tsuluts (1/3), tsulutsâ (2/3), tsuduts (1/6) jeung ashobah (sésa).
B.Tafsir Ayat.
1.Munasabatul Ayat.
Ayat saméméhna
ngajelaskeun adab ngabagi waris. Lantaran ngabagikeun harta tirkah (titinggal
anu maot) lain gawé énténg. Kadangkala sok mawa karep sorangan. Malah teu
saeutrik duduluran jadi paburantak alatan ngabagi waris teu bérés. Dina ayat
saméméhna dijéntrékeun aya ahli waris anu meunang bagéan saeutik aya ogé anu
loba sarta aya ogé nu teu kabagéan. Tatangga anu miskin jeung barudak yatim sok
sanajan lain ahli waris tapi Allah SWT maréntahkeun sangkan diperhatikeun
pangabutuh hirupna.
2.Kajian Ayat.
a. Ahli waris nurutkeun
syar’i nyaéta jalma anu boga hak pikeun narima warisan. Ahli waris dibagi opat
kolompok: Kahiji, Furûdlul
muqoddaroh nyaéta jalma anu sacara syar’i meunang bagian anu geus ditangtukeun
jumlahna. Ahli waris kolompok kahiji aya 15 urang lalaki jeung 10 urang awéwé.
Kadua, Ashobah. Ashobah mah ahli
waris anu meunang sésa tina furudlul muqoddaroh. Katilu, Dzawil arham nyaéta ahli waris anu boga tali
duduluran jeung nu maot tapi teu kabégan da aya furudzul muqoddaroh jeung
ashobah. Kaopat, raddi nyaéta
Ahli waris nu meunang paleuleuwih tina sésa (kasus husus raddi).
b. Ayat di luhur
ngajelaskeun ahli waris furudlul Muqoddaroh jeung Ashobah sarta lamun
dilarapkeun dina kasus:
1). Kasus kahiji: salaki
maot ninggalkeun ahli waris: istri (pamajikan),
1 budak lalaki & 2 budak awéwé. Harta tirkah mangrupa asét 8 juta,
maka: istri (pamajikan) meunang 1/8 x 8 juta = 1 juta, 1 budak lalaki & 2
budak awéwé Ashobah (sésa) 7 juta. 1 budak lalaki 3.500.000 ari budak awéwé
satengah tina bagian budak lalaki masing-masing
1.750.000.
2). Kasus kadua: salaki
maot ahli warisna: istri (pamajikan), 4 anak
awéwé, indung & bapa sarta harta tirkahna 54 juta juta.
Kasus di luhur kaabus‘aul
(naékkeun poko masalah lantaran saham teu cukup) tina saham 24 jadi 27. Carana:
54 juta : 27= 2juta. Istri (pamajikan) = 1/8 =3/24 = 3 x 2 juta = 6 juta; 4
anak awéwé = 2/3 = 16/24 = 16 x 2 juta = 32 juta (opataneun);Indung = 1/6 = 4/24 = 4 x 2 = 8 juta & Bapa=1/6 =4/24
= 4 x 2 = 8 juta
c. Ahli waris mah teu aya
pakuat-pakait jeung masalah nyaah jeung teu nyaah ka jalma anu maot tapi éta
mah katangtuan ti Allah nu kudu dilaksanakeun lantaran Allah anu Maha Uninga
anu paling maslahat pikeun jalma anu taat sarta Allah hakiiman anu Maha
Bijaksana dina sagala kaputusana-Na. Jalma anu pasalia dina ngabagi waris jeung
katangtuan Allah katut Rasul-Na hirupna bakal leungit barokah sarta diancam ku
Naraka Sa’ir saperti dina ayat ka sapuluh. Cag! ***
Tafsir Al-Qur’an:
Drs. H. Uu Suhéndar, M.Ag.
(Déwan Redaksi Bina Da’wah)
----------------